Ekonomide Yeni Bir Devir: 3D Baskı

3D Baskı teknolojisinin gelişimi ve yaygınlaşması ile, farklı uzmanlık ve ihtiyaç alanlarına ilişkin ürünlerin imalatında büyük bir bariyerin aşılması, operasyonel değişiklikler nedeniyle iş dünyasında yeni bir boyuta geçilmesi anlamına gelir. Bu teknoloji, bir ameliyat için operasyon öncesi hastanın organının üç boyutlu modelinin elde edilmesi ya da bir tasarımın 3D modellemesinin basılabilmesi gibi önemli faydalar sunar. Aynı şekilde, tedarik zincirinde temini zahmetli olan bir parçayı pratik bir şekilde üretebilme kolaylığı, 3D baskı teknolojisiyle sağlanabilir. Bu teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşması, tedarik zincirinde ürün tedariği ve buna bağlı konularda birçok sorunu ortadan kaldıracak şekilde çeşitli operasyonel değişikliklerini beraberinde getirecek.

3D modelleme, canlı veya cansız bir nesneyi, üç boyutlu ve dijital kopyasını oluşturmaktır. 3D yazıcılar, önceden dijital ortamda hazırlanan bir üç boyutlu modeli bir nesneye dönüştürmek üzere; cihaza özel üretilen malzemenin ısıl ve kimyasal işlemlerle art arda desenlerde enjekte edilmesi prensibiyle çalışır. Bu sayede, bir 3D modelin prototipi çıkarılır.

3D baskının pratik uygulamaları, neredeyse 30 yıldır üzerine çalışılan bir teknoloji olsa da yaygınlaşması ve işletmeler tarafından endüstriyel amaçlı kullanılmaya başlanması son yıllara dayanır. Özellikle, Covid salgını sürecinde, ürün tedariğinin sıkıntıya girmesiyle beraber ışıklar bu teknolojiye çevrildi. Geleneksel işletme anlayışının yerini teknolojiyle şekillenen modern işletmeciliğe bıraktığı günümüzde, özellikle havacılık ve savunma, otomotiv, elektronik, enerji, makine, medikal, ilaç ve plastik sektörlerinin tedarik zincirlerinde, bu teknolojinin fırsatlarından faydalanılıyor.

3D baskıda, temin edilmesi çok daha zorlu olan ürünlerin elde edilmesinin faydaları ve geliştirilmekte olan nitelikleri şöyle sıralanabilir:

• Uzay çalışmaları, mühendislikler, sağlık gibi farklı sektörlerde ve birçok alanda gelişmeleri tetiklemesi
• Geleneksel üretim süreçlerinden daha azını gerektirmesi
• Karmaşık tasarımlar ve özelleştirilebilir ürünler yaratmayı sağlaması
• Kısa sürede üretimin ve hızlı onarımın sağlanması
• Envanter ve depolama sorununu azaltması
• İhtiyaç odaklı üretim olanığı sağlaması
• Lojistiğin kolaylaşması ve daha az maliyetle dağıtım imkânı
• Operasyonel olarak daha az karbon salınımı ve daha az atık yaratılması
• İş anlayışında yenilikçiliğin ve tasarımın değerinin artması

İlk üç boyutlu ilkel yazıcı, 1984 yılında Chuck Hull of 3D Systems firması tarafından üretildi. Zaman içinde çeşitli gelişmelerin ardından yıllar sonra Nasa tarafından, uzayda kullanılmak üzere geliştirilen formu ise, astronotların ihtiyacına yönelik olarak 2014 yılında geliştirildi. Bu heyecan verici gelişmenin en kritik tarafı, Nasa’nın açıklamalarına göre “uzayda bir makine atölyesi gerçekleştirmeye yönelik ilk adım” olmasıdır. NASA’nın Geliştirme Programı Müdürü Drew Hope, bu teknolojinin üretimi zor ve pahalı olan roket bileşenlerini üretmede, hızlı, uygun maliyetli ve daha kolay bir yöntem olduğunu ifade ediyor. Roket veya uzay aracı geliştirmede kullanılabilecek açık uçlu olan bu teknolojik gelişmeler, 3D baskının, gelecekte uzaya ilişkin faaliyetleri, hayal edilebilenden çok daha ileri taşıyabileceği anlamına geliyor.

Bu teknolojiden, konstrüksiyon eklemeli ev projelerinde de faydalanılıyor. Forbes, Birleşik Arap Emirlikleri’nin 2030 Vizyonunu’nda açıkladığı hedefinin, 2030 yılına kadar Dubai binalarının yüzde 25’inin 3D olarak basılması yönünde olduğunu açıkladı. Diğer yandan Hollanda’nın Leiden Üniversitesi’nden Rachel Doherty, Daniela Kraft v.d. önceki araştırmaları genişleterek, 3D tasarımı olarak, insan vücudunda taşınabilen, yüzücü mikro ilaçları geliştirdiler. Bu sayede, ihtiyaç duyulan ilaçların mikro cisimcikler halinde vücutta taşınabilmesi mümkün olacak. Otomotiv sektörüne baktığımızdaysa, Alman otomobil üreticisi Volkswagen’in, otomotiv üretim sürecinde, bu teknolojiden faydalanmaya başladığı geçen yıl duyuruldu. 3D baskı teknolojisine ilişkin hemen her sektörde bu yönde çığır açan gelişmeler sıralanabilir. Tüm bunlar ışığında, bu teknolojiye çeşitli sektörlerde yapılan küresel çapta yatırımların, yakın gelecekte katlanarak artacağı söylenebilir.

Her sektörde büyük gelişmeleri tetikleyen üç boyutlu yazıcıların, ileride kendi kendini tam olarak basabilecek niteliklere ulaşması bekleniyor. Bu da, uzay ve mühendislik faaliyetlerinin boyut değiştirmesinden ziyade, ekonomide tüm sektörlerde yeni bir devrin ayak sesleri olarak yorumlanabilir.

Tüm sektörler için yakın gelecekte 3D teknolojisinin özel iş çözümlerine dönüştürülmesinin yaygınlaşacağı ve böylece son kullanıcıya über kişiselleştirilmiş ürünlerin hızla üretilip gönderilebileceği ön görülüyor. Endüstriyel sınıf 3D yazıcıların milyon dolarlarla telaffuz edilirken, teknolojideki gelişim ivmesine bağlı olarak maliyetler azalacak. Bu sayede daha hızlı, daha ucuz ve daha seri şekilde üretim sağlanabilecek. Farklı hammaddelerin malzeme olarak sunulması, ürün çeşitliliğini beraberinde getirecek ve böylece daha kaliteli ve daha çok çeşit ürün üretilebilecek. Donanım, yazılım, hammadde gibi unsurların erişilebilirliği arttıkça, 3D yazıcılar ve bu cihazların kullanımı için gereken sarf maliyeti azalacağından, üretimde yeni bir boyuta geçilecek.

Lojistik endüstrisi üzerindeki etkisi düşünüldüğünde, 3D baskı teknolojisinin gelişimine bağlı olarak üretim süreçlerinin son derece basit hale gelmesi tedarik zincirlerinin kısalması ve nakliye talebinin değişmesi anlamına gelecek. Lojistik şirketlerinin 3D baskı şirketleriyle ortaklıklarının yaygınlaşacağı ön görülüyor. Özellikle, Asya’dan Avrupa’ya yapılan ithalat hacminin, tüm bu gelişmelere bağlı olarak, yakın gelecekte düşüşe geçmesi bekleniyor.

Özetle, 3D baskıda yakın gelecekteki gelişmeler, müşteri deneyimini iyileştirme, operasyon takibini kolaylaştırma, üretim ile hizmet sunumunda verimliliği artırma yönünde çözümler doğurarak, tedarik zincirinde tam bir oyun değiştirici olacaktır. Nesne değil fikir üretmenin daha değer kazanacağı, bütün sektörlerin zincirleme olarak operasyonel süreçlerini baştan kurmaları gerekeceği hatta iş gücü gereksinimlerinin de değişebileceği söylenebilir.