İşletmelerde Karbon Nötr Hedefi

Son yıllarda iş dünyası çeşitli konu başlıklarıyla küresel çapta dönüşümlerin eşiğinde. İşletmeler, hangi ölçekten veya hangi sektörden olursa olsun, bir parçası olduğu topluma ve dünyaya karşı sorumluluk duymak zorunda olduğunun farkında. Şirketler, karbon emisyonlarının yaklaşık %80-%90 kısmının fosil yakıt kullanımından kaynaklandığı düşünüldüğünde, dünyaya karşı çok şey borçlular.

İşletmeler, konuya ilişkin özeleştiri ve farkındalığın yükselişiyle birlikte, sürdürülebilirlik kavramını, veri yorumuna dayalı olarak geliştirilen iç görüyle birleştirerek operasyonel süreçlerine ve neredeyse tüm planlamalarına uyguluyor. İklim krizine en çok neden olan işletmelerin, sera gazı emisyonlarını azaltmada karbon nötr olmak üzere eylemlerini artırmaları gerekiyor. Konunun önemine ilişkin bilgileri sizler için derledik.

İşletmeler tarafında gündem olan “Karbon Nötr” terimi, “atmosfere salınan karbondioksit (CO2) miktarı ile yutak alanların tuttuğu karbon miktarının birbirini dengelemesi” olarak açıklanmaktadır. Daha basit bir ifadeyle bir işletmenin karbon nötr olması, sera gazına en çok neden olan karbon salımının nötr hale gelmesi ve iklim krizine en az seviyede neden olması anlamına gelir. Böylece küresel ısınmayı yaşamsal sınır olan 1,5 derecede tutma hedefine katkı sağlamak hedefleniyor.

İlkim krizinde dünyanın daha da ısınacağına ilişkin uzman açıklamaları sunuldukça, “büyüme” kavramı yerini, “yeşil dostu dönüşüm için küçülme” kavramına bıraktı. IPCC’de (The Intergovernmental Panel on Climate Change) ve iklim kriziyle mücadeleye destek verilen tüm oluşumların konuyla ilgili tüm açıklamalarında, küçülmenin gerekliliği vurgulandı. Diğer yandan, bu yıl Eylül ayında UNDP tarafından paylaşılan basın bülteninde İnsani Gelişme Raporu’nda ilk kez 2 yıl üst üste insani gelişmede geriye gidildiği konusuna dikkat çekildi. İklim krizi, salgın hastalıklar potansiyeli, insani gelişimin gerilemesi ve kuraklık gibi kritik yaşamsal konu başlıklarında yaşanan olumsuz gelişmeler, zincirleme olarak kritik tehlike düzeyini aştıkça, küresel kuruluşlara daha çok sorumluluk düşmekte.

2018 yılında IPCC raporunda yer alan net uyarılardan bu yana, emisyonlar her sektörde yükselmeye devam etti. Fosil yakıtlardan enerji üretiminin ve sanayiden kaynaklanan emisyonların, pandemi sırasında geçici olarak düştüğü fakat bu sevindirici haberin fazla sürmediği ve 2020’nin sonunda bu rakamın rekor seviyelere yükseldiği ifade ediliyor Özetle, yalnızca bir sosyal sorumluluk kampanyasıyla dikkat çekmek gibi yetersiz eylemlerin romantizmi eskide kaldı.  Konunun vahameti, artık bir anlayış tarzı benimseme gerekliliğine, hatta etik zorunluluğa evrildi. Dolayısıyla “karbon nötr” olma hedefi, yalnızca bazı küresel kuruluşların kurumsal hedefi değil, her ölçekten ve ülkeden / bölgeden şirketin boynunun borcu oldu.

Watershed isimli bir oluşum, geçtiğimiz yıl “işletmeler, sıfır karbon yarışında kritik aktörlerdir” cümlesiyle işletmeleri işaret ederek karbon nötr olmanın gerekliliğini vurguladı. Oluşum, tedarikçilerin “karbon ayak izi ölçümü” konusunda veriler sunmayı taahhüt ediyor. Gıda üretimi alanında faaliyet sürdüren müşterilerine; müşterinin kullandığı ürünler ve verdiği hizmetler hakkındaki ham veriyi sunduktan sonra, her kilogram karbonun kaynaklarını göstererek bunu azaltmasına ilişkin danışmanlık veriyor. Günler içinde sunduğu bu hizmete verilere dayalı ön görüler de dâhil. Böylece mevcut ve gelecek karbon salınımını karbon nötr hale getirmeye danışmanlık etme iddiası var. Oluşumun danışmanlık ettiği Imperfect Foods, emisyonunu azaltmak için Watershed aracılığıyla tedarik zincirinin hangi bölümlerinin sera gazı saldığını görebildiğini iddia ediyor ve bu bilgilere dayanarak operasyonlarını yenilediğini ifade ediyor.

Yüzünü yeşil teknolojilere dönen şirketler; kampanyalarını, operasyonel süreçlerini ve dahi kurumsal tanımlamalarını iklim duyarlılığına ve çevresel sürdürülebilirlik eylem planlarına göre baştan konumlandırmaya devam ediyor. Yatırımcılar yatırımlarını, yeşil teknolojileri üreten, destekleyen ve kullanan şirketleri tercih ederken, vizyoner şirketler yeşil teknolojileri iş modellerine adapte ediyor. Yapılan çalışmaların ve çabaların ne kadar yeterli olacağı hakkında uzmanlar pek de umut verici açıklamalar yapmazken, tüketiciye ulaşan ürünlerin etiketlerinde karbon salımı bilgilerinin yer alması gibi verilerin şeffaflığına yönelik konular tartışılmaya devam ediyor. Ekolojik ayak izini azaltmak üzere tüm tedarikçiler ve perakendeciler için bu tür yaptırımların zorunlu hale gelmesi gerekiyor. Minimum hasar için, tüm işletmelerin karbon nötr bilincini bütünsel bir anlayış olarak benimsemeleri büyük önem arz ediyor.