Q TİCARET: DİJİTAL DÖNÜŞÜMDE TİCARETİN HIZ NOKTASI

Tüketici, satın alma eğilimlerine bakıldığında, alınan ürünlere veya hizmetlere ilişkin faydaların yanı sıra bunların ne kadar hızlı teslim alınabildiğiyle de ilgilenir. Günümüzde dijital uygulamalar sayesinde bazen acil bir ihtiyaç bazen bir akşam yemeği, birkaç saatte hatta dakikalar içinde kapıya getirtilebiliyor. Teslimatlar, sipariş talebine göre alışagelinen e-ticaret teslimatından çok daha hızlı yapılabiliyor.

E-ticaretin, hızlı teslimat biçimli olan Q Ticaret, son yıllarda çeşitli yeniliklerle geliştirildi ve ticaret dünyasında farklı bir seviyeye ulaştı. Q Ticaretin önümüzdeki dönemlerde nasıl bir boyuta ulaşacağını da, artan rekabet koşullarına uyum sağlamaya yönelik geliştirilen dijital ticaret çözümler belirleyeceğe benziyor.

Mobil uygulamalar, akıllı telefonlar ve dijital ödeme sistemleri gibi teknolojilerin gelişimiyle birlikte, hızlı ve kolay alışveriş deneyimi sunmak kolaylaştı. Hızlı teslimat ve sipariş hizmetlerini içeren ticaret modeli olan Q Ticaret, geleneksel e-ticaretin gelişiminde son aşama olarak, müşterilere daha hızlı teslimat sunma ihtiyacıyla ortaya çıktı.

Tüketicilerin, bir markaya ya da ürüne ilişkin algıları, o ürünü veya markayı satın alma kararlarını büyük ölçüde etki eder. Bu algılarla oluşan değerlendirmede, ürünün veya markanın imajı, kalitesi, değeri ve uygunluğu gibi faktörlerin yanı sıra “hızla elde edebilme” faktörü de devreye girer. Bozulabilir ürünler, soğuk zincir gıda ya da ecza ürünleri de dâhil olmak üzere tüketicilerin çevrimiçi olarak satın alabileceği şeylerin sınırı yoktur.

Dijital dönüşümün hayatımıza taşıdığı kavramlardan biri olan “Q Ticaret”; “Hızlı Ticaret” anlamına gelen “quick commerce” kelimesinin kısaltması olan “Q-commerce” kelimesinden gelir. E-ticaret ve Q Ticaret arasındaki ince çizgiyi de bu baş döndürücü teslimat hızı belirler. Q ticaret modeli, küresel kovid salgınının e-ticaretteki ilerlemeyi tetiklemesiyle ve dijitalleşmenin yükselişiyle birlikte, yaygınlaşarak gelişti. Son yıllarda, tüketici taleplerinin değişimiyle birlikte yaygın şekilde benimsenen bir yöntem halini aldı. Bu endüstri oldukça rekabetçi olduğu için, KOBİ’lerin de E-Ticaret pazarına girmesi, büyük kuruluşların liderliği nedeniyle zordur. Q Ticaret, büyük kuruluşların yanı sıra diğer kuruluşların da oyuna girmelerini kolaylaştırır.

Siparişler genellikle çevrimiçi platformlar veya mobil uygulamalar aracılığıyla alınarak, yoğun nüfuslu bölgelere veya şehir merkezlerine yakın, bir dizi yerel depo veya mağaza üzerinden sağlanır. Dağıtım merkezlerinde veya yerel mağazalarda envanter yönetimi ve hazırlık süreçlerinde optimize edilmiş operasyonlarla siparişlerin kısa sürede alıcıya teslimatı sağlanır. Bu yöntemle hizmet veren işletmelerin, müşteri ihtiyaçlarını hızlı ve etkili şekilde karşılayabilmeleri için; envanter yönetimlerini, lojistik ağlarını ve teslimat süreçlerini içeren operasyonlarını bu yönteme uygun şekilde düzenlemeleri ve yönetmeleri gerekir. Bu sayede, esnek çözümlerle müşteri memnuniyeti yaratabilirler.

Günümüzde tüketici aldığı ürünün hızlı ulaşımını bekler. Bu nedenle ticarette artık, ürünün depolanma, envanter belirleme ve dağıtım operasyonlarının nasıl yürütüldüğü, ticaretin kalitesine yön veren unsurların başında geliyor.

Etkili lojistik yönetimi, envanter kontrolü ve operasyonel verimlilik konularını iyi yönetemeyen, hızlı teslimat yöntemi için gereken koşulları sağlayamayan şirketler, karmaşık ve telafisi zor iletişim krizleri yaratabilir. Bu nedenle, bu modelin başarılı olması için, ilgili koşulların sistemli ve planlı şekilde sağlanması ve yönetilmesi gerekir.

Depolama alanlarının tercihinde, ürünün tüketiciye sunulacak noktaya yakınlığına dikkat edilmelidir. Günümüzde Q Ticaret teslimatları genellikle; bisiklet, motosiklet, scooter veya elektrikli araçlar ile kuryeler tarafından sağlanır. Bu araçları kullananların, sürüş kabiliyetleri dikkate alınmalıdır.

Q Ticarette depolama için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Kendi ürünlerini kendi imkânlarında depolamayı tercih eden şirketlerin yanı sıra, bazı e-ticaret platformları da satıcılarının ürünleri kendi ev veya işyerlerinde depolamasına izin verebilir. Bu sayede depo maliyeti ortadan kalkar ancak, envanterin güncellenmesi ve siparişlerin düzenlenmesi gibi süreçleri satıcıların kendisi yönetmek durumundadır. Diğer bir yöntem olan dropshipping ise, ürünlerin tedarikçiden müşteriye doğrudan gönderildiği sistemdir ve tedarik zincirini etkin bir şekilde yönetmeyi gerektirir. İşletmenin stok tutmasını ya da envanter yönetimi sağlamasını gerektirmeyen bu yöntemde, siparişler anlaşmalı tedarikçiye yönlendirilir; tedarikçi de ürünü doğrudan müşteriye gönderir. Bir başka yöntem ise: Üçüncü Taraf Lojistik (Third Part Logistic:3PL) yöntemidir. Bu yöntemin sağlayıcıları, e-ticaret işletmelerine depolama, envanter yönetimi ve gönderim hizmetleri sunar. Ürünler, 3PL sağlayıcının depolarında muhafaza edilir ve siparişler onun tarafından hazırlanarak gönderilir. Böylece işletme lojistik süreçlerle ilgili sorumluluğu ve maliyetleri azaltma imkânı bulur. Bu yöntemde, üçüncü partilerle ilişkilerin yönetimi ön plandadır. Ayrıca bazı büyük e-ticaret platformları veya zincir mağazalar, farklı stratejik bölgelerde konumlanan dağıtım merkezlerine ürünleri yerleştirerek, siparişlerin hızlı şekilde teslim edilmesini sağlayabilir. Tüm bu yöntemler, işletme ihtiyaçlarına, ölçeğine ve kaynaklara göre değerlendirilerek, farklı kombinasyonlar halinde veya tekil yöntem olarak yönetilebilir.

Q Ticarette, doğru ürünlerin seçimi, depolama, envanter ve hızlı lojistik süreçlerinin yönetimi; dijital alt yapı olmaksızın düşünülemez. Stratejik planlamaların başarıyla ve sürdürülebilir şekilde uygulanması ve Q ticaretin doğasından kaynaklanan olası krizlerin önüne geçilebilmesi için, dijital alt yapının ihtiyaca yönelik olarak doğru analiz edilmesi ve entegre çözümlerle zenginleştirilmesi gerekir.

İşletmeler; yiyecek, içecek, kozmetik, evcil hayvan bakım araçları veya kutlama çiçeği ya da hediye gibi çok sayıda ürün kategorisini; çok sayıda listede çoklu yer alacak şekilde; sürekli güncellenen ücret ve stok bilgileriyle ve birçok farklı detayla birlikte tüketiciye sunmak zorunda. Gerçek zamanlı envanter yönetim araçları ve EDI çözümleri kullanarak, bu fazlaca detaylı verilerle tabloyu doğru ve güncel tutmak mümkün. EDI ve Entegre Çözümlerle Sistemleşme, ticari devamlılığı ve müşteri memnuniyetini sürdürebilmek ve sipariş verilerini doğru şekilde sağlamak için kaçınılmaz bir gereklilik. Böylece, fatura irsaliye, stok durumu verileri, teslimatların süre bilgisi, stoklardaki ürünlerin tarih bilgisi gibi birçok takip edilmesi ve iletilmesi gereken veri yığını incelikle, otomatik ve sistemli olarak hızla yönetilebilir.

Q Ticaret, çok detaylı ve güncel olarak hesaplanması gereken verilerle dolu hızlı değişen bir yönetim sistemine ihtiyaç duyar. Dijital alt yapı bu hızı olanaklı hale getiren, iş biçimine ve niteliğine özel şekilde entegre edilen sistemleşmeyi sunar. Bu sayede hızlı ve sistemli ticaret sağlanır.