Sürdürülebilirlikte, Tedarik Zincirinde Şeffaflık Artırımı

Sürdürülebilirlik, çevresel, sosyal ve ekonomik açıdan uzun vadeli refahı sağlamak için mevcut ihtiyaçların karşılanmasında gelecek nesillerin ihtiyaçlarının da göz önünde bulundurularak, kısıtlı kaynakların dengeli kullanılmasıdır. Bir organizasyonun veya belirli bir iş sürecinin açık, dürüst ve izlenebilir olması anlamına gelen şeffaflık ilkesi, tedarik zinciri yönetiminde sürdürülebilirliğin daha etkili şekilde sağlanmasını destekler. Tedarik zincirinde şeffaflığın artırılması, sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda, kuruluşların şeffaf şekilde yönetilmesiyle sağlanır. Bunu sağlamada tedarik işletmesinin stratejik olarak şeffaflığı artırması ve doğru bilgiyi, gerçek zamanlı ve kesintisiz nitelikte paylaşması önemlidir.

Günümüz iş dünyası günden güne daha karmaşık bir hal alırken, artan müşteri ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılamada işletmelerin öncelikleri de farklılaşıyor. İş modellerinin, B2C’den ziyade ortaklıklara ve platform tabanlı işletmelere doğru kayması, küresel ticarette kuruluşların farklı üçüncü taraf kuruluşlarla işbirliğinin artmasını, B2B iş birliklerinin yaygınlaşmasını beraberinde getirdi. Bu nedenle son yıllarda özellikle daha az maliyetli, daha çevik, daha kârlı, daha esnek, daha güvenli ve çevik bir tedarik zinciri yönetimi ihtiyacı için, şeffaflık ilkesi de önem kazandı. 

Tedarik zincirinin, tabiatı itibariyle çok yönlü ve karmaşık olması, iç içe geçen yapısı, farklı türlerde riskleri de beraberinde getirebilir. Diğer yandan şeffaf olmayan tedarik zincirleri ve yukarı akış operasyonları, iş birliğinde olan işletmelerin belirsizliklere maruz kalmasına ve plan yapamamasına ve bunlara bağlı kesintilere neden olabilir.  Uçtan uca ticari akışı olumsuz yönde etkileyebilecek bir tablonun gerçekleşmemesi için kuruluşlar, olası kriz konularına ilişkin önleyici bir ilke olan tedarik zincirinde şeffaflığı riskleri hafifletebilir veya olası krizleri önleyebilir. 

İşletmeler, şeffaflık ile hammaddelerin ve ürünlerin kaynaklarından son tüketiciye kadar olan yolculuğunu açıkça belirleyebilir, iş politikalarına ve sürdürülebilirlik hedeflerine ilişkin şeffaf ve hesap verebilir şekilde izlenebilirlik sağlayabilir. Örneğin gıda endüstrisi için üretimde kullanılan maddelerin açıklanması, gıda sahtekârlığına karşı uygulanan deneylerin açıklanması hayvan refahı ve işletmenin çalışma politikalarının şeffaflığı çocuk işçiliği vb. sürdürülebilirlikle bağlantılı konularda hesap verilebilirlik sağlar. Şeffaflık sayesinde örnekse lojistik aşamasında göndericiler gönderileri üzerinde daha fazla kontrole sahip olur ve rota, taşıyıcılar ve maliyetler hakkında daha bilinçli kararlar verebilir. Tedarik zincirinin tüm süreçlerinde şeffaflık sağlamak, iş birliği kurulan işletmeler için belirsizlikleri ortadan kaldırılabilir, maliyet tasarrufu, müşteri memnuniyeti gibi önemli hedeflerin yanı sıra sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada katkı sağlanabilir. Sürdürülebilirlik standartlarını iyileştirmek için şeffaf bir tedarik zincirindeki iş uygulamaları, sürdürülebilirlik zorunlulukları, takip ve izleme yasaları ile ilgili farklı yönergelere tam olarak uyma becerisi her süreçte önemlidir.

Şeffaflık, kuruluşların çevresel etkileri, işçi hakları ve toplumsal sonuçları daha iyi kavramalarına ve regülasyonlarını oluşturmalarına olanak tanır. Dolayısıyla, şeffaf bir tedarik zinciri, şirketin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur.

Tedarik zinciri şeffaflığı, bir şirketin ürünlerinin ve hizmetlerinin tüm yaşam döngüsü boyunca izlenebilir ve anlaşılabilir olmasını sağlar. Şeffaflık, bir organizasyonun faaliyetlerini daha etik, daha çevre dostu ve toplumsal olarak sorumlu bir şekilde etkin yönetmesine olanak tanır. Bu, hammaddelerin tedarikinden üretim sürecine, dağıtımdan son tüketiciye ulaşana kadar tedarik zincirinde uçtan uca her aşamada şeffaf bir görünürlüğü destekler. 

Şeffaf bir işletme, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için gerekli olan bilgiyi diğer işletmelere ve tüketiciye sağlayarak, toplum, çevre ve işletme için daha olumlu sonuçlar elde etmeye yardımcı olur. Bu modern yönetim vizyonu, tedarik zinciri boyunca açık ve net bilginin iç ve dış paydaşlarla paylaşımıyla sağlanmasıyla gelen görünürlüğü, izlenebilirliği ve şeffaflığı artırmanın temel ilkesidir. Daha bilinçli kararlar almak için içgörü kazanma, öğrenme ve tedarik zinciri bilgilerine göre hareket etme yeteneği sağlar. Tedarik zinciri şeffaflığı, hem işletmelerin hem nihai tüketicilerin ürünlerin ve hizmetlerin sosyal, çevresel ve ekonomik etkilerini daha iyi anlamalarına ve değerlendirmelerine yardımcı olur. Dolayısıyla tercihlerinde buna göre karar vermede önemli bir etkendir.

Birçok küresel şirket, sürdürülebilirlik ilkelerini benimseyerek tedarik zinciri şeffaflığını artırmada çeşitli stratejiler izlemektedir.  H&M gibi büyük moda perakendecileri örneğin, tedarik zincirlerinde şeffaflığı artırmak ve sürdürülebilirlik standartlarını iyileştirmek için, fabrikaları ve üreticileri daha şeffaf hale getirmek üzere tedarikçi denetimleri, açıklamalar ve raporlar gibi çeşitli araçlar kullanır. Bu sayede, tüketici ürünlerin üretim süreçleri hakkında daha fazla bilgiye sahip olabilme fırsatı bulur; tekstil atıklarının azaltılması için yapılan çalışmaları ve buna ilişkin verileri izleyerek, şirketin sürdürülebilirlik hedefleri için attığı adımları değerlendirebilir. 

Gıda sektöründe de tedarik zinciri şeffaflığına ilişkin yaklaşımlar görülebilir. Büyük gıda şirketleri, ürünlerinin bileşenlerini, içerikleri, üretim süreçlerini, sundukları çalışma koşullarını ve tedarik zinciri üzerindeki etkilerini daha şeffaf hale getirmek için çeşitli adımlar atar. Bunlardan biri olarak, örneğin Nestlé ürünlerinin hammaddelerini kaynaklarına kadar izlenebilir hale getirmek için tedarik zinciri yönetimi sistemleri ve sertifikasyon programları kullanarak, tüketiciler için gıda ürünlerinin sürdürülebilirlik ve kalite standartlarına uygunluğunu şeffaf ve izlenebilir kılar. Teknoloji şirketleri de şeffaf tedarik zinciri uygulamaları benimser. Apple, iPhone ve diğer ürünlerinin tedarik zinciri üzerindeki sürdürülebilirlik etkilerini azaltmak için şeffaf tedarik zinciri politikaları izleyerek sonuçları tüketicilerle paylaşır. Bu sayede, bir Apple tüketicisi satın aldığı ürünlerin çevresel etkilerini daha iyi anlayarak, sürdürülebilir seçimler yapabilir.

Tedarik zinciri şeffaflığının muhatabı, nihai tüketicinin yanı sıra farklı hedeflere ulaşmaya çalışan çok sayıda iş birliği kurulan paydaşlardır. Tedarik zincirindeki büyük ve karmaşık süreçlere dâhil olan aktörler arasında iş liderleri, hammadde tedarikçileri, lojistik temsilcileri, atık ve maliyetleri azaltmak için ortaklar gibi farklı gruplar bulunur. İşbirliğini artırmak gibi önemli bir karar almak için, iş birliği kurdukları kuruluşların politikalarını, düzenlemelerini, tercihlerini izlemek ve değerlendirmek ister. Bu aktörler, tedarik zinciri şeffaflığını artırarak sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmayı ve tüketicilere daha şeffaf ve güvenilir ürünler sunmayı amaçlar. Bu amacı paylaşabilecekleri şirketleri iş birliğinde tercih ederek, sürdürülebilirlik performansını iyileştirmede uçtan uca bir bütünlük hedefler. Bu nedenle şeffaflığı artıma tedarik zincirinde kritik rol oynar.

Tedarik zincirinde derinlik, diğer bir isimle değer zinciri olarak anılır. Değer zincirinde şeffaflığı artırmada sürdürülebilirlik merkeze alınarak verilere ve hedeflere göre özelleştirilen bir odaklanma sağlanmalıdır. İşletmenin sürdürülebilirlik boyutlarının her üçüne birden ne şekilde ilişkili olduğuyla ilgili bir objektif araştırma gerekir. Örnekse çocuk işçiliği, döngüsel tedarik zinciri, çalışanlar arası eşitlik, adil ücretlendirme, atık yönetimi, karbon nötrlüğü vb. odaklar araştırma verileri ışığında stratejik olarak belirlenmeli. Kurumsal itibarla ilişkili, ilintili pazarla ya da coğrafyayla ilgili, marka yahut kuruluş itibarını olumlu olarak uzun vadede destekleyebilen, sürdürülebilirlik hedefleriyle uyumlu konular belirlenmeli. Bunlarla ilgili risk analizleri ve verileri raporlar halinde paylaşılmalı. Bu aynı zamanda kuruluşun iç ve dış paydaşlarıyla kurduğu stratejik iletişimin şeffaflaşması ve güvenilir bir zeminde sürdürülmesi anlamına da gelir.

Şeffaflığın artırılmasında bilginin paylaşımı kadar niteliği de önemlidir. Zamanında erişime açılan bilginin, insani hatalardan arınmış halde hazırlanması için sağlaması alınabilir, hesaplanabilir, yorumlanabilir, kolayca veri eklenebilir, takip edilebilir nitelikte hazırlanması ve sunulması önemlidir. Bu sayede bilginin hem değerlendirme için iç görüler sunması hem de planlamalar için yol gösterici temel oluşturması sağlanabilir. Bu sayede bilgi şeffaf ve güvenilir bir yapıda sunulur. Bunu sağlamanın en verimli yolu, işletmenin iş gücü özelinde işletmeye özgü bir model ile tasarlanan dijital dönüşüm entegrasyonlarıdır. 

Günümüz dünyasında entegre çözümlerle, kesintisiz, doğru ve şeffaf bilgi akışı sağlayan tedarik zinciri işletmeleri şeffaflığı artırarak belirsizliği ve olası riskleri minimum seviyede göğüsleyebilir veya tamamen engelleyebilir. Tam şeffaflık uygulayan kuruluşlar, verilerin gerçek zamanlı paylaşımıyla tüm zincir boyunca iş değerini artırarak çok sayıda fayda elde eder. Esneklik, çeviklik gibi değerli iş gücü nitelikleri elde etmenin yanı sıra sürdürülebilirlik çabalarını veriler üzerinden paylaşarak, uçtan uca şeffaf tedarik zincirlerine giden yolda, önemli bir rekabet avantajı elde eder. Tedarik zincirinde şeffaflığı artırmak için dijital dönüşüm ve entegrasyon çözümlerimiz için görüşelim.