E-ticaret, geri dönülmez şekilde hayatlarımızın parçası haline geldi. Dijital dünyanın hızlı hareketine pandemi koşullarının katalizör etkisi, tüm dünyada iş yapış biçimlerinde köklü değişikliklere sebep oldu. İşletmeler zorlu rekabet koşullarında müşteriyle buluşabilmek için artık ürün veya hizmetlerini e-ticarette farklılık yaratacak şekilde sunmaya çalışıyor. Müşteriler ise, ürün hakkında kolay bilgi alabilecekleri, satış sonrası sorunlarına çözüm bulabileceğine güvendiği, ödeme ve teslimat sistemlerine aşina olduğu e-ticaret sitelerinden satın alma yolculuklarını tamamlamayı tercih ediyor.

Eğer e-ticarette tutunmak ve başarılı olmak istiyorsanız, müşteri deneyimini kusursuz şekilde sunma hedefiyle bir e-ticaret sitesi kurmaya özen göstermelisiniz. Rakiplerinizden bir adım önde olmak ve müşterinizi çekebilmek için her yönüyle markanızı doğru ifade etmede rol alan önemli konulara dikkat etmelisiniz. İşte e-ticarette bazı temel prensipler ve tüyolar çerçevesinde e-ticaretin başarı formülü…

E-ticarette, hiç bilmediğiniz bir sektörde ve alanda çalışmak yerine, bildiğiniz ya da size en yakın gelen sektörde ve alanda devam etmek, karşılaşacağınız ticari riski azaltabilir, böylece zaman kaybetmezsiniz. Pazardaki ihtiyaçları ve yönelimleri güncel olarak takip ettiğiniz bir sektör veya e-ticaret alanı seçmek, sizi rakipleriniz karşısında daha güçlü kılar.

Bir e-ticaret sitesi oluşturmadan evvel, sizi hedefleyeceğiniz yollara doğrudan çıkaracak bir yol haritası hazırlamanız vakit, nakit, müşteri ve motivasyon kaybı yaşamamanız açısından önemlidir. Bunu yaparken, bulunduğunuz alan, sektör, pazar, sizinle aynı segmentteki rakipleriniz ve hedef kitleniz hakkında araştırmalara bütçe ayırmanız kritik önem taşır. Bu sayede, bulunduğunuz pazarın dinamiklerini, bunların hangi ihtiyaçları doğurduğunu anlama ve nasıl bir marka yaratabileceğinizi gözden geçirme yolunda ilerleme fırsatınız olur.

Araştırmalarınızı, analizlere ve verilere göre temellendirerek bir marka inşa edebilirsiniz. Elbette, bu markanın son derece özgün, talep görebilecek ve belirli bir kitle tarafından tercih edilebilecek bir marka olmasına dikkat etmelisiniz. Bu araştırmalar için araştırma şirketlerinden belirli zaman aralıklarında tekrarlanmak üzere profesyonel bir araştırma desteği alabilirsiniz. Çıkan sonuçlara göre, bulunduğunuz pazarın, sektörün, rakiplerinizin veya hedef kitlenizin nabzını tutmanız analiz yöntemleri üzerinden, önceden belirlediğiniz ve mümkün olduğunca iyi tanımlayabildiğiniz bir hedef kitleye neler sunabileceğinizi net bir şekilde belirleyebilirsiniz. Hedef kitle analizlerinde kullanılacak verileriniz, doğru kullanılan analiz ve pazarlama araçlarının sayesinde zaman içinde kullanıcı etkileşimlerinden elde edilebilir verilerdir. Markalar, bu tür verileri elde etmek üzere sıklıkla kampanyalar geliştirerek değişen müşteri nitelikleri hakkındaki bilgisini tazeleme yoluna gider. Hedef kitle tanımınızı ve bu tanımda yer alan müşteri kategorizasyonunuzu genelleyici değil, olabildiğince özelleştirmeye çalışmalısınız.

“Kime” sunacağınızı ve “onların” taleplerini, tercihlerini, ihtiyaçlarını ya da beklentilerini iyi kavradığınızda; göre ön plana çıkarabileceğiniz ürünler ya da hizmetler netleşir. Sonrasında “nasıl” sunacağınıza karar vermeye sıra gelir.

Sektörünüz, bulunduğunuz alan, rakipleriniz, hedef kitleniz gibi önemli konuları araştırma verilerine göre belirledikten sonra, markalaşma çalışmaları süreci başlar. Her markanın kendine has bir stili vardır, sizin markanızın da bir stili olduğundan emin olun. Bu alanda özellikle marka iletişimi ve dijital pazarlama uzmanlarından destek alabilirsiniz.

Marka kimliği oluşturmak ve marka kimliği bileşenlerinin tasarımı için gereken direktifleri belirlemek başlı başına stratejik bir karardır ve uzmanlar tarafından ele alınmalıdır. Bir markanın, nasıl, hangi kanallardan ve nasıl bir içerik üzerinden ifade edilebileceğinin stratejik olarak planlanması; marka kimliği, marka kişiliği ve marka imajı yaratmak gibi bütünsel ve stratejik olarak yaklaşılması gereken konular; aynı zamanda nihai olarak marka değerine katkı sağlayan önemli yapı taşlarıdır. Diğer yandan, alan adının (firmanın ticari ünvanından tamamen ayrı düşünmek doğrusudur), yaratılmak istenen marka değerine hizmet edecek şekilde belirlenmesi, ne tür mesajların verileceği, bunların hangi görseller, renkler ya da sözcüklerle yansıtılacağını stratejik olarak belirlemek önemlidir. Tüm bu detaylar birbirini destekler nitelikte, birbiriyle uyumlu ve bütünlük arz edecek biçimde sunulmalıdır. Nasıl bir marka inşa edileceğinin önceden belirlenmesi, e-ticaretin ömrünü belirlemede kritik rol oynadığından, bu anlamda çalışılacak her ögenin titizlikle tasarlanması gerekir.

E-ticaret sitenizde sunacağınız ürün ve hizmetlerinizi en iyi şekilde ifade etmenizin yolu doğrudan; yazınsal ve görsel açıdan nasıl bir e-ticaret sitesi tasarladığınızdan geçer. Müşteri tarafında yaratacağınız genel algı; marka vaadiyle ve markanız ile sunduklarına ilişkin yaratmak istediğiniz algıyla örtüşmelidir. Örneğin, makinelerle ilgili hammadde satışı yapan e-ticaret sitesinde kadınsı ögelerle ve renklerle dolu bir tasarım, ifade edilmek istenen imajda karmaşaya neden olabilirken; bir kozmetik markası için bu tür tasarım son derece uygun olabilir. Dolayısıyla, e-ticaret sitenizin tasarımındaki temayı, onu oluşturan ögelere ve sektörünüze, markanıza ilişkin vermek istediğiniz mesajlara uygun seçmeye dikkat edin.

Markanızı, doğru bir kişiliğe (persona’ya) büründürebiliyor musunuz ve markanızın kimliği bu kişiliği iyi yansıtıyor mu? Bu konular ilk bakışta kolayca belirlenebilir gibi görünse de aslında başlı başına stratejik uzmanlıklar gerektiren, son derece detaylı ve çok boyutlu konulardır. Markanızı temsil eden görsel ve yazınsal ögeler ile bunlarda bulunan renkler, punto biçimleri, semboller ve her birinin ilk anda uyandırdığı bütünsel etki; amaçlarınızla ve markanızın ruhuyla tutarlı olmalıdır.

Renkler, fizyolojik ve psikolojik olarak insanları etkiler. Yapılan araştırmalar, renk kullanımının tüketici davranışları ve markanın tercih edilmesi anlamında da etkili olduğu yönündedir. Aynı şekilde, renklerin tüketim kararları ve davranışları üzerinde de etkili olduğu gerçeğini göz önüne aldığımızda, e-ticaret sitenizin tasarımında hangi renklerin, tonlarının kullanılabileceğini ve bunların etkisinin sizin amaçlarınızla ne denli örtüştüğünün de stratejik olarak planlanması gerekir. Bir işletmenin ve/veya sunduklarının ifade edilmesinde renklerin gücünün stratejik olarak doğru kullanılması, e-ticaret hedeflerine hizmet etmesini sağlar. Örneğin, en büyük hedef kitle grubunu kadınların oluşturduğu bir markanın feminenliği çağrıştırması tesadüf değildir. Marka tasarımında etkin renk kullanımı için, renk paletleri arasından sizi başarıya hangisinin götüreceğini seçerken, görsel iletişim tasarımı uzmanlarından destek alabilirsiniz.

Marka adınızı ve kimliğinizi iş gücünüzle uyumlu ve hedef kitlenizin ilgisini çekeceği türde belirledikten sonra buna ilişkin alan adı (domain) alarak, avantaj sağlayacak sosyal medya platformlarında aynı isimle hesaplar oluşturmalı; bunları düzenli, sistemli ve sürdürülebilir biçimde yönetmelisiniz. Örneğin sosyal medya deyince, ilk akla gelen mecralardan biri olan YouTube’da etkili ve sürdürülebilir içerikler sunmanız, e-ticaret yönetiminiz için son derece destekleyicidir. Bu konuda bir video içerik yöneticisiyle çalışabilirsiniz. Youtube’un yanı sıra; İnstagram, Facebook, Twitter ya da Tiktok hesaplarınız üzerinden e-ticaret satışlarınızı destekleyebilirsiniz. Çok kanallı bir pazarlama yönetiminde örneğin bir gençlik markası için Tiktok hesabı açmayı ya da görselin ön planda olduğu bir tasarım markası için İnstagram hesabı açmayı ihmal etmeyin.

Sosyal medya mecralarında e-ticareti destekleyen panellerin yönetimi ve reklamların belirli kıstaslara göre düzenlenmesi imkânından faydalanabilirsiniz. Reklamları, sizi belirli bir hedefinize doğrudan ulaştıracak reklam seçeneklerini tercih edecek şekilde düzenlemelisiniz. Tüm bu hesapların reklam yönetiminde; müşterinin her kanaldan size her koldan kolay ve hızlı şekilde ulaşabilmesi esasına önem taşır. Böylece e-ticaret sitenizi, hem daha verimli kullanmanız hem de diğer kanallarla destekleyerek, çok kanallı pazarlama sistemiyle çalışma avantajlarını yaşamanız mümkün olur. İlgili makale: https://www.map.com.tr/tr/her-yonuyle-omnichannel-ve-multichannel-pazarlama/ 

E-ticaret sitenizde, bulunduğunuz sektör, alan ve ilişkili ya da dolaylı konularda bir blog oluşturmanız, satışlarınıza ve müşteri iletişiminize destek olabilir. Bu konuda oluşturacağınız içerik, markanızın duruşunu yansıtmada önemli bir rol oynayacağı için, özgün bir şekilde oluşturulmalıdır ve başka içeriklerin taklidi gibi olmamalıdır. İnternetten rastgele alınan, intihale neden olacak türde içerikleri kullanmamaya dikkat etmelisiniz. Bu anlamda güvenilir bir uzman desteği işe yarayabilir.

E-ticarette en önemli konulardan biri de güvenli alışveriştir; güvenli (SSL) bir sertifikanızın olduğundan ve internet satıcı hesabınızı (IMA) güvenli hale getirdiğinizden emin olun. Bir ödeme hizmeti sağlayıcısı (PSP) seçin ve GDPR, şartlar ve koşullar kısmıyla ilgili ve diğer tüm teknik altyapı için uzman desteği alın. Bu konuya bağlı olarak, bir e-ticaret sitesinin en can alıcı konularından biri de kategorizasyondur. Başarılı şekilde tasarlanan bir e-ticaret sitesinde, ürünler ve hizmetler farklı bölümlerde, müşterinin kolaylıkla bulabileceği şekilde yer almalıdır. Aynı şekilde e-ticaret sitenizin güvenliğine yatırım yapmak da, ticari itibarınızın sürdürülebilirliği açısından kritik önem arz ettiği için ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Bu alanda entegre bulut bilişim teknolojileriyle verilerinizi güvenilir şekilde depoladığınızdan ve saklayabildiğinizden emin olmalısınız. Üstelik bu tür çözümleri iş gücünüzün etkili kullanımına hizmet eden diğer dijital dönüşüm sistemleriyle, işletmenize göre biçimlendirilen entegrasyon sistemleriyle verimli şekilde kullanabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için: https://www.map.com.tr/tr/servisler/bulut-ve yonetimli-servisler/ 

Finansal sisteminizi doğru kurduğunuzdan emin olun. İş kapasiteniz ve hacminize göre bir analiz çıkararak, kargo ve lojistik sistemi oluşturun. Bir sipariş verildikten sonra, o siparişin tedarik süreci ve lojistik yolculuğunun müşteriye teslime kadar uzandığı süreci nasıl kontrol edeceğinizi iyi hesaplamalısınız. Güvenilir bir ödeme sisteminin ve güvenilir ve hızlı dağıtım yapan kargo firmalarıyla çalışmanın, müşteri deneyimini pozitif biçimde sürdürmede önemli birer konu olduğunu ve marka itibarına olumlu katkılar sunduğunu unutmayın. Örneğin bir siparişi ihtiyaç duyulan dönemin çok sonrasında teslim etmek, müşteriyi kaybetmek anlamına gelebilir. Lojistik desteği için anlaşmalı olduğunuz firmanın hizmet kalitesinden emin olmalısınız.

Diğer yandan tedarik sürecinizi nasıl sistemleştirdiğiniz, e-ticaret ömrünüzü belirleyen unsurlar arasında belki de en önemlilerinden biridir. Tedarikçilerinizle iletişiminizi sağlarken teknolojik imkânlardan faydalanarak, sistemleşmek e-ticaret yolunda hızla yükselmenizi sağlayabilir. Diğer yandan sistemsizliğin getireceği sorunlar, teknolojiye yapacağınız yatırımdan daha fazlasına mal olabilir. Hangi ölçekte olursa olsun, iş gücünüze uygun şekilde seçebileceğiniz, işletmenizin ihtiyaçlarını karşılayan bir sunucu servis ve yönetim sistemiyle daha etkin ve hızlı akan bir haberleşme sağlayabilirsiniz. Böylece, belki de e-ticaretin en zorlayıcı kısmı olan, iş süreçlerini, işinize uygun bir entegrasyon sistemiyle kolaylıkla ve otomatik şekilde tek platformdan yürütebilirsiniz. Bu şekilde aynı zamanda, elemandan, zamandan ve iş gücünden tasarruf elde edebilir ve insani yordamla yapılan hataları minimuma indirgeyerek işleri adeta akışına bırakabilirsiniz.

İçerik yönetiminin yanı sıra; kampanya yönetimi, stratejik planlama, kriz yönetimi ve reklam yönetimi gibi uzmanlık gerektiren konular için özel bütçe ayırmanız önemlidir. Böylece dijital pazarlama ve iletişim gibi alanlarda daha başarılı adımlarla ilerlemeniz, e-ticarette başarı ivmenizi hızla ve kontrollü şekilde yükseltmenizi sağlayarak, rakiplerinize göre bir adım önde olmanızı mümkün kılar.

Müşterileriniz ve potansiyel müşterilerinizin artışını kontrollü bir biçimde karşılamanız ve B2B, B2C gibi farklı iş modellerinde, müşteri iletişiminizi ve takibinizi sağlıklı şekilde yönetebilmenizin bir diğer önemli unsuru: müşterilerinizin verilerini toplama, saklama ve işleme; dijital veri transferi gibi alt yapıya yönelik, sistemleşmeyi ve otomasyonu sağlayan dijital dönüşüm desteğidir. Bu sayede örneğin elektronik faturalama sistemleriyle faturalamayı otomatikleştirebilirsiniz ya da gelişen e-ticaret sahnesinde, ürünlerinizi farklı pazaryerlerinde kolaylıkla pazarlayabilir ve dış pazarlara açılabilirsiniz. Bunu yapmak, her ölçekten e-ticaret çabaları için hızlı ve problemsiz bir ticari iletişim sistemi kurmak anlamına gelir. Bu tür hizmetlerin hangisinin sizin iş modelinize ve iş kapasitenize uygun şekilde sunulabileceği konusunda danışmanlık ve bu dönüşümün uygulanma desteği de, dijital dönüşüm hizmetine dâhil şekilde sağlanır. Ayrıntılı bilgi için: https://www.map.com.tr/tr/servisler/dijital donusum/